Radzyń Chełmiński
-
- Status: miasto
- Województwo: kujawsko – pomorskie
- Powiat: grudziądzki
- Gmina: Radzyń Chełmiński
Liczna mieszkańców: 1789 (2022) – miejsce 888 / 979 w Polsce
Wiki – źródło informacji
W XI wieku tereny Ziemi chełmińskiej wchodziły w skład państwa Bolesława Chrobrego i Mieszka II. Tutejszy gród został zdobyty przez Krzyżaków po 1231 roku. W 1234 roku Piotr z Dusburga napisał o budowie na granicy z Pomezanią krzyżackiego zamku castri de Redino.
Krzyżacy po 1310 roku wybudowali w Radzyniu murowany zamek będący siedzibą komtura. Prawa miejskie miasto otrzyłamo w 1234 roku. W dniu 24 lutego 1397 roku założono tu Towarzystwo Jaszczurze (skierowane przeciwko Państwu Krzyżackiemu)
W roku 1440 Radzyń Chełmiński wszedł w skład Związku Pruskiego, a w roku 1466 teren powrócił w granice Polski i miasto zostało siedzibą starosty niegrodowego. W latach 1772–1920 było pod zaberem pruskim.
Z Radzyniem Chełmińskim związany jest przedstawiciel znanego rodu Kostków herbu Dąbrowa, Stanisław Bolesław Kostka (pochodzący z Kościerzyny, która uwieczniła go na tablicy pamiątkowej), syn Jana Jakuba i Apolonii Pałubickiej – członek zarządu miejscowego Banku Ludowego, w latach 1907 i 1912 delegat Prus Królewskich do parlamentu w Berlinie, w 1920 roku komisaryczny burmistrz Radzynia Chełmińskiego.
