The Polska #041: Ryńsk / Nowy Dwór: schrony piechoty Regelbau 668

Odnalazłem – trochę przypadkiem przeglądając z nudów mapy – dwa schrony bojowe, do których mogłem w miarę szybko dojechać w niedzielne popołudnie. Oba są opuszczone i „bezpańskie”. Na dodatek obok obu wielokrotnie przejeżdżałem nie zauważając ich. Poszperałem trochę w sieci szukając informacji. Wrzucam to co znalazłem, ale w okolicy powinno być ich więcej – więc (być może) materiał doczeka się także pełnego artykułu.

Pierwszy schron stoi samotnie zaledwie 3-4 metry od drogi nr 551 na wjeździe do wioski Ryńsk (powiat Wąbrzeźno). Od wiosny do jesieni porośnięty jest gęstą roślinnością więc można go pomimo tego przeoczyć. Drugi schron tego samego typu znajduje się na północ od Jeziora Kamionkowskiego, niedaleko wsi Nowy Dwór (Powiat Kowalewo Pomorskie). Ten jest dużo trudniejszy do odnalezienia gdyż znajduje się w linii lasu i prowadzi do niego tylko polna droga. Punktem charakterystycznym są rozebrane tory nieczynnej linii kolejowej nr 209 oraz stary betonowy wiadukt nad nimi, około tysiąca metrów na wschód od autostrady A1.

Wokół drugiego ze schronów wciąż widać dużo linii okopów ciągnących się przez pola i las. Wg informacji znalezionych w internecie było tutaj także kilka dodatkowych schronów: 1-2 osobowe typu Ringstand 58 (Tobruk). Podobno jeden z nich wciąż tu gdzieś jest, ale trudno go znaleźć ze względu na fakt, że okolica jest przekopana wyrobiskami odkrywkowej kopalni żwiru i piasku. Może go jednak kiedyś przypadkiem znajdę.

Schrony bojowe typu „Regelbau 668” były standardowymi schronami Wermachtu zaprojektowanymi około 1942 roku,  jako rozwinięcie typu 501. Był to podstawowy schron drużyny piechoty liczącej 9 osób + podoficer / dowódca. Schron ma wymiary 7 metrów szerokości na 7.7 metrów długości na 4.4 metry wysokości. Ma trzy pomieszczenia, wejście główne plus wyjście ewakuacyjne stosowane na wypadek zasypania wejścia głównego. Grubość ścian zewnętrznych wynoszą 1.5 metra, a wewnętrznych 0.8 metra.

Schrony tego typu były bardzo popularne na Wale Atlantyckim. Jednak w 1944 roku stawiano je także na froncie wschodnim w regionach przygotowywanych do obrony przed wojskami sowieckimi. Tutejsze schrony które odnalazłem powstał w 1944 roku w ramach tzw. „strefy obronnej dolnej Wisły B Stelug”.

Schrony tego typu nie były bunkrami bojowymi, tj. nie prowadzono z nich ognia. Przez drzwi pancerne o masie 250 kilogramów wchodziło się z pierwszego przedsionka do komory przeciwchemicznej, a z tej przez kolejne drzwi do głównego pomieszczenia. Pomieszczenie miało charakter mieszkalny – znajdowało się tutaj od 6 do nawet 9 łóżek (w zależności od tego, czy były to łóżka dwu, czy też trzy-poziomowe). Pomieszczenie uzupełniały stoły, krzesła, piecyk, urządzenia do wentylacji i radiostacje. Schron pełnił także często rolę stanowiska dowodzenia.

Z głównego pomieszczenia można było awaryjnie wydostać się ze schronu także wyjściem awaryjnym o wymiarach 80×60 cm. Było ono zabezpieczone drewnianymi belkami. Na pierwszy rzut oka można mylnie to wyjście ewakuacyjne wziąć za otwór strzelniczy.

Obecnie oba schrony są zdewastowane, ale stoją solidnie. We wnętrzach jest śmietnisko, a w przypadku Ryńska – ktoś tam nawet chyba mieszka / mieszkał, gdyż w środku są prymitywne sprzęty domowe, siennik a nawet jakiś rodzaj paleniska i kuchni na betonowych bloczkach. Żeby wejść do środka trzeba się trochę „przełamać” psychicznie. Niezbędne jest także źródło światła (choćby latarka w telefonie).

Gdy odszukam więcej informacji na ten temat – napiszę więcej!

Edit:

Udało mi się odszukać „zgubiony” schron w okolicy wsi Nowy Dwór – jest on coś dziwny, ale jest tak przewrócony w wyrobisku piasku, że trudno go do końca zidentyfikować czy to on. I udało mi się także zrobić zdjęcie typowego już bunkra Ringstand 58 – ten leży na dnie wyrobiska po odkrywkowej kopalni piasku koło Mlewa przy drodze 649 kilkaset metrów od autostrady A1. Ten bunkier wyszedł fajnie, bo fotki zrobiłem akurat podczas zachodu Słońca. Zdjęcia zamieszczam na samym dole.

Poniżej: schron Regelbau 668 „Ryńsk”

Poniżej: schron Regelbau 668 „Nowy Dwór”

Więcej artykułów z kategorii militaria?

Poniżej: Bunkier (?) przy schronie pod Nowym Dworem.

Poniżej: Bunkier Ringstand 58 „Mlewo” przy autostradzie A1

Więcej artykułów z kategorii The Polska?