Azja, Tadżykistan
Pojedyncza lokalizacja, obszarowa.
Sarazm, czyli „gdzie zaczyna się ląd”, to stanowisko archeologiczne będące świadectwem rozwoju osadnictwa ludzkiego w Azji Środkowej od IV tysiąclecia p.n.e. do końca III tysiąclecia p.n.e. Ruiny świadczą o wczesnym rozwoju protourbanizacji w tym regionie. To centrum osadnicze, jedno z najstarszych w Azji Środkowej, położone jest pomiędzy górzystym regionem nadającym się do hodowli bydła przez koczowniczych pasterzy, a dużą doliną sprzyjającą rozwojowi rolnictwa i nawadniania przez pierwszą osiadłą w regionie ludność. Sarazm pokazuje także istnienie wymiany handlowej i kulturalnej oraz stosunków handlowych z narodami na rozległym obszarze geograficznym, rozciągającym się od stepów Azji Środkowej i Turkmenistanu, po płaskowyż irański, dolinę Indusu i aż po Ocean Indyjski.
Nieodwiedzone